Մասնագիտական կրթության որակի ապահովման ազգային կենտրոնը (ՈԱԱԿ)  մշտադիտարկումներ է իրականացնում   մասնագիտական ուսումնական հաստատություններում` դիտարկելով որակի ապահովման համակարգի գործունեությունը։

Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում մշտադիտարկումը, ինչո՞վ է այն կարևոր և ի՞նչ է շահում ՄՈՒՀ-ը գործընթացից․ այս և այլ հաճախ հնչող հարցերին պատասխանում է ՈԱԱԿ Քաղաքականության մշակման և իրականացման  բաժնի մասնագետ Մերի Բարսեղյանը։

-Ի՞նչ է իրենից ենթադրում մշտադիտարկումը։ Ո՞րն է գործընթացի նպատակը։

-Մշտադիտարկման նպատակը ՄՈՒՀ-ի որակի ապահովման համակարգի ընթացիկ ուսումնասիրությունը  և որակի շարունակական բարելավման մշակույթի ներդրումն է։

 Այդ նպատակով  ՈԱԱԿ-ը պարբերաբար իրականացնում է մշտադիտարկումներ  հավատարմագրված և դեռևս հավատարմագրման գործընթաց չանցած ՄՈՒՀ-երում՝ դիտարկելով թերությունների վերացման ծրագրի առաջընթացը և որակի ներքին ապահովման համակարգի առկա վիճակը:

Չհավատարմագրված ուսումնական հաստատություններում իրականացնում ենք  որակի ապահովման գործընթացների ուսումնասիրություն, որակի ապահովման համակարգի մասին  տեղեկատվություն ենք հավաքագրում  և վերլուծում։

Հավատարմագրված ՄՈՒՀ-երի  դեպքում արդեն  դիտարկում ենք հավատարմագրման ազդեցությունը որակի ապահովման համակարգի վրա, հավատարմագրումից ի վեր արձանագրված առաջընթացը և բարելավման պլանի իրագործման ընթացքը։ Նշեմ, որ մշտադիտարկումից առաջ ՄՈՒՀ-ը լրացնում է ինստիտուցիոնալ տվյալների էլեկտրոնային հարցաշարը,որտեղ ներկայացված տվյալներն օգնում են ՈԱԱԿ մասնագետներին և փորձագետին որոշակի  պատկերացում կազմել բուհում ընթացող գործընթացների և առկա ցուցանիշների մասին դեռ մինչև մշտադիտարկումը։

Բոլոր դեպքերում  ուշադրության առանցքում որակի ապահովման համակարգն է, որի համատեքստում դիտարկում ենք ՄՈՒՀ-ի գործունեությունը մի շարք տիրույթներում, այդ թվում և կառավարման համակարգը, կրթական ծրագրերը, որակավորումների շնորհման արժանահավատությունը։ Նշեմ, որ նախորդ տարի, պայմանավորված ստեղծված նոր իրավիճակով,  մեր ուշադրության կենտրոնում է եղել նաև առցանց կրթությունը և դրա որակի ապահովումը։

Ինչպես արդեն նշեցի,  ՈԱԱԿ-ը դիտարկում է  նաև մասնագիտության կրթական ծրագրերը, դրանց որակի ապահովումը։ Իսկ այս տարվանից ՄԿԾ-ների մշտադիտարկումը  կլաստերային սկզբունքով կիրականացվի։ Այսպիսով հնարավորություններ  կստեղծվեն կլաստերի մակարդակով խնդիրները և լավագույն փորձը դուրս բերելու, ինչպես նաև  ոլորտային փորձագետների բազայի համալրման համար։

-Ինչպե՞ս է տեղի ունենում մշտադիտարկումը։

- Մշտադիտարկումը շատ նման է հավատարմագրման գործընթացին, սակայն ընդգրկումն է փոքր։  Ուսումնական հաստատության հետ այցի մասին պայմանավորվածություն ենք ձեռք բերում, հստակեցվում է օրը, մշակվում է այցի օրակարգը։ Այցի ընթացքում տեղի են ունենում հանդիպումներ ներքին շահակիցների հետ։ Նշեմ, որ մշտադիտարկումն իրականացնում են ՈԱԱԿ մասնագետները, անհրաժեշտության դեպքում խմբում ընդգրկվում է նաև փորձագետ։

Այցի ավարտին հանդիպում է տեղի ունենում ՄՈՒՀ-ի ղեկավարության հետ, որին ներկայացվում է, թե ինչ խոշոր խնդիրներ ունի ուսումնական հաստատությունը, բարելավման տեսանկյունից ինչ առաջնահերթ քայլերի անհրաժեշտություն կա։ Հավատարմագրված ուսումնական հաստատությունների պարագայում ներկայացվում է, թե ինչ հնարավոր խնդիրներ և շեղումներ կան բարելավման պլանի իրականացման գործում, նաև ընդգծում ենք ՄՈՒՀ-ի  լավագույն փորձը, ուղենշում դրա տարածման մեխանիզմները։

-Ինչո՞վ է մշտադիտարկումը կարևոր և ՈԱԱԿ-ի տեսանկյունից, և ՄՈՒՀ-ի տեսանկյունից։

-Մշտադիտարկումը գործընկերային համագործակցություն է ՈԱԱԿ-ի և ՄՈՒՀ-ի միջև, որը շահավետ է երկու կողմին էլ, և խթանում է որակի ապահովման գործընթացները։

Մեզ  համար մշտադիտարկումը տվյալների հավաքագրման և համակարգի մասին ամբողջական տեղեկություններ  ձեռք բերելու գործիք է։ Նպատակը համակարգի  խնդիրները բացահայտելը  և  լուծման հնարավոր ուղիներ մատնանշելն է, ինչպես նաև լավագույն փորձի բացահայտումը և տարածումը։ Խնդիրները դուրս են բերվում նաև ըստ ոլորտների, օրինակ՝ բժշկակություն, ինժեներիա և այլն։ Այդ տվյալները կարող են ծառայել ոլորտային որակավորումների շրջանակի մշակմանը և բարելավմանը։

Այս ամենը  կնպաստի, որ ՈԱԱԿ-ի նախաձեռնությունները  և ծրագրերը լինեն թիրախային և առավելագույնս բխեն շահակիցների կարիքներից։

ՄՈՒՀ-ի տեսանկյունից ևս մշտադիտարկումը չափազանց կարևոր է։ Նախ՝ սա հնարավորություն է անկախ մասնագիտական կարծիք ստանալ ծավալվող գործընթացների վերաբերյալ և բարելավման ուղղությամբ քայլեր ձեռնարկել։ Հավատարմագրված ՄՈՒՀ-երի պարագայում մշտադիտարկումը հնարավորություն է տալիս վաղաժամ բացահայտել բարելավման ծրագրի իրականացման բացերը և շտկման ուղղությամբ համապատասխան քայլեր ձեռնարկել։

Իսկ արդեն հավատարմագրման պատրաստվող ուսումնական հաստատությունների համար սա կարող է ծառայել որպես փորձնական այց, որը կօգնի ժամանակին հասկանալ հնարավոր խնդիրները և առավել պատրաստված ներկայանալ հավատարմագրման։ Այս մոտեցումը հատկապես օգտակար է առաջին անգամ հավատարմագրվող ուսումնական հաստատությունների համար։

Շահակիցներից ստացած հետադարձ կապը ևս վկայում է, որ այս գործընթացները շատ օգտակար են՝ խրախուսում են ներքին քննարկումները և ապահովում են արտաքին ակնողմնակալ, բայց գործընկերային կարծիք՝ օգնելով հասկանալ իրենց խնդիրները և լավագույնս պատրաստվել հավատարմագրմանը։

-Կարո՞ղ է ՄՈՒՀ-ը դիմել ՈԱԱԿ՝ մշտադիտարկման համար։

-Մշտադիտարկումներն իրականացվում են ըստ ՈԱԱԿ-ի ոչ ֆինանսական գործունեության շրջանակներում կազմված տարեկան պլանի։ Բայց, իհարկե, ՄՈՒՀ-ը ևս կարող է նախաձեռնել նման գործընթաց։ Դա միայն ողջունելի է։ ՈԱԱԿ-ը բաց է համագործակցության համար։